Kunstcircuit Zoomt verder

Ervaringen met Zoom in de lespraktijk

Nu thuiswerken de norm is, zoekt iedereen naar nieuwe (digitale) werkwijzen. Bij Kunstcircuit Deventer zochten zij vanuit hun intermediaire rol (aanjager, verbinder en procesbegeleider kunst en cultuur in onderwijs, vrije tijd en sociaal domein) vooral naar hoe zij kunnen bijdragen opdat zoveel mogelijk van hun partners door kunnen met hun werk. Het Zoom-project van Cultuurconnectie heeft hen daarbij geholpen. Zij delen hun ervaringen en eerste lessen die zij opdeden tijdens het werken met Zoom.

Als intermediaire organisatie maakt Kunstcircuit Deventer kunst en cultuur mede mogelijk voor diverse doelgroepen. Een belangrijk onderdeel daarvan is het samenbrengen van partijen, zoals scholen en kunstdocenten. Ook begeleiden ze deze samenwerkingen, bijvoorbeeld tijdens sessies waarbij lessen in co-creatie tussen deze partijen worden ontwikkeld. Zonder live contact is dat natuurlijk een uitdaging.

Experiment

De kans om gebruik te maken van de via Cultuurconnectie beschikbaar gesteld Zoom-accounts, kwam voor Kunstcircuit op het perfecte moment; tot dan maakten ze gebruik van andere gratis apps, die prima werkten voor praktische overleggen in kleine groepen, maar echter belangrijke functionaliteit misten zodra bestaande samenwerkingsvormen in een digitale omgeving moesten plaatsvinden. Bijvoorbeeld: bij hun co-creatie trajecten moesten ze in kleine groepen uiteen gaan. De mogelijkheid voor break-out rooms in Zoom klonken als dé oplossing. Zo’n intensieve samenwerkingssessie is echter niet makkelijk te digitaliseren. Ze wisten niet of het zou werken en of het de moeite waard zou zijn hierin te investeren, in deze toch al krappe tijden. Dankzij het initiatief van Cultuurconnectie konden ze dit experiment aangaan. Kunstcircuit neemt u mee in hun eerste ervaringen binnen het onderwijs.

Voorbereiding

Half december en begin januari organiseerde Kunstcircuit hun eerste Zoom-varianten van lesontwikkeling in co-creatie van scholen met kunstdocenten. Live duren deze sessies normaalgesproken drie uur. Iedereen die ervaring heeft met videobellen, weet hoelang drie uur online voelt. In de praktijk heb je deze tijd echter hard nodig, dus daarom heeft Kunstcircuit de duur na enig aarzelen op drie uur gehouden. De voorbereiding hebben ze wel net even anders aangepakt, dan ze dat voor een live-sessie gedaan zouden hebben. Kunstcircuit heeft de sessie aangekondigd als ‘experiment’, met de belofte dat er naar behoefte extra pauzes zouden worden ingelast. De agenda, met de link naar de Zoom-bijeenkomst, zat wat langer van tevoren in ieders mailbox. Met één van de deelnemers hielden ze van tevoren een proef Zoom-gesprekje, omdat de deelnemer geen ervaring had en zeker wilde weten dat alles technisch werkte. In veilige interne teamsetting hebben ze binnen Kunstcircuit geoefend met het aanmaken van break-out rooms, het delen van je scherm en met het overdragen van de bediening aan andere deelnemers. Hiermee waren zij er klaar voor en konden ze van start.

In de praktijk

In december werkten een school en partners aan het ontwikkelen van vier lessen ‘media en product design’. Deelnemers hadden al eerder met elkaar in co-creatie lessen ontwikkeld. In januari werkten een andere school en partners aan twee lessen ‘erfgoed’, waarbij deelnemers elkaar nog niet kenden; via Zoom vond de aftrap van de samenwerking plaats. Na een centrale introductie gingen ze uiteen in break-out rooms, met bij iedere groep een procesbegeleider van Kunstcircuit. Het uiteen gaan kostte nauwelijks extra tijd. Via whatsapp hielden ze als procesbegeleiders contact met elkaar, om het tempo van de groepjes op elkaar af te stemmen en tussentijdse uitkomsten van de trajecten van elkaar te horen.

Digitaal kennismaken

In beide co-creatie sessies was het vanaf de start een verademing dat onderwijs en kunstdocenten elkaar konden ontmoeten en om weer met ‘bouwen’ bezig te zijn. Ieders betrokkenheid was groot en korte tijd na de start leek iedereen vergeten dat ze digitaal bij elkaar waren. Na de sessie in december vroeg men zich af of het verschil had gemaakt dat deelnemers elkaar kenden en dat ze voortborduurden op eerder bedachte lessen. De sessie in januari bleek echter net zo effectief: ze hebben bij de start wat extra tijd besteed aan de voorstelronde, maar dat zouden ze live echter ook hebben gedaan. Na afloop van beide sessies waren er voor alle groepen van beide scholen voldoende lesideeën om in de klas uit te voeren en het enthousiasme was in beide groepen even voelbaar

Zorg voor begeleiding

Het bleek wel meer dan bij een live sessie nodig alert te zijn dat iedereen het woord krijgt en zijn of haar zegje kan doen. Een begeleider is echt nodig. In het geval van Kunstcircuit kregen ze als procesbegeleider in Zoom een nog actievere rol dan live; ook omdat ze meer onderdeel van hun subgroep in de break-out room waren, dan wanneer ze live van groepje naar groepje gaan om ze naar hun voortgang te vragen.

Regelmatige pauzes

Voor de zekerheid hielden ze bij Kunstcircuit ongeveer na iedere 35-40 minuten pauze. Dat was prettig, vond iedereen. Tijdens de sessie in januari werd tijdens de laatste pauze overigens door meerdere leerkrachten fanatiek gezocht op Google of de materialen die nodig waren voor hun les-idee ergens te huur waren. Fantastisch om te ervaren!

Uitproberen, uitproberen, uitproberen

Volgens Kunstcircuit vergt het echt wel wat tijd om uit te proberen wat er digitaal wel en niet werkt. Zij moe(s)ten hierin ook doorontwikkelen. Het dwong ze om creatief om te gaan met werkvormen en met hun eigen rol. Maar de dingen die werken, leveren zoveel nieuwe frisse energie en inspiratie op. Het maakte ook dat ze de doelgroepen, waarmee en waarvoor voor zij werken, weer wat perspectief konden bieden: werkgelegenheid, waardevol contact en uitwisselen van ervaringen en werkwijzen bijvoorbeeld. In deze tijden zijn al deze dingen nog meer dan anders een groot goed. Kunstcircuit is dan ook dankbaar dat Cultuurconnectie hen met het Zoom-project heeft geholpen om dit mede mogelijk te maken.

Meer weten?

Wilt u meer weten over hoe Zoom werd ingezet bij het werk van Kunstcircuit als intermediair of over hun (digitale) werkwijze bij co-creatie trajecten? Neem dan contact op met Annelies Bartelink (annelies.bartelink@kunstcircuit.nl) en Robin Prijs (robin.prijs@kunstcircuit.nl), programmaleiders onderwijs van Kunstcircuit. Zijn gaan graag met u in gesprek en leren ook graag van uw ervaringen.

Heeft in algemene zin behoefte aan meer informatie over het Zoom-project van Cultuurconnectie? Lees dan onze notificatie in onze Nieuwsbrief van 27 oktober 2020 of neem contact op met René de Kok (r.dekok@cultuurconnectie.nl).