Ecclesia

Ongeveer vijfduizend huishoudens werden ondervraagd over hun houding, gedrag en gevoelens over geld sparen, lenen, hun inkomsten, uitgaven en financiële planning. Een opvallende uitkomst van het onderzoek is dat er vrij weinig gepland wordt voor de lange termijn. “Mensen vinden het moeilijk om voor de lange termijn te plannen: ze onderschatten hun uitgaven of overschatten hun inkomsten”, zegt Peter van Loon van Deloitte. Dit probleem speelt bij alle groepen. “Het betreft ook mensen met midden- en hoge inkomens, die zijn met name op de lange termijn kwetsbaar.”

Opvallend was de definitie van ‘financieel gezond’ in het rapport. Volgens de onderzoekers ben je financieel gezond wanneer je op een comfortabele manier aan huidige en toekomstige financiële verplichtingen en behoeften kunt voldoen, en financiële zekerheid hebt om levensdoelen na te streven. Ongeveer een derde van de huishoudens valt in deze categorie.

Die definitie van financiële gezondheid is breder geworden en de horizon ligt verder weg. Financieel gezond ben je vandaag de dag pas als je doelen hebt en in staat bent die financieel na te streven. Tweederde van de Nederlandse huishoudens is dus niet financieel gezond. Dat is zorgwekkend. Maar ook voor de andere groep is er ruimte voor verbetering, zeggen de onderzoekers. “Het is verrassend hoe weinig inzicht mensen hebben in hun lange termijn financiële huishouding. Mensen die nu financieel gezond zijn, kunnen later alsnog kwetsbaar worden”, zegt Van Loon. “Zowel jong als oud moet goed nadenken over hun financiën nu, maar ook naar later kijken.” Dat is een hoger ambitieniveau dan budgetteren en reserveren in het ‘nu’.

Met de aanpassing van het Nederlandse pensioenstelsel, en de daarmee samenhangende verschuiving van risico’s naar de deelnemer, wordt het steeds belangrijker dat die weet welke smaken er zijn en welke keuzes gemaakt moeten worden. Werkgevers spelen dus een belangrijke rol in de financiële puzzel van medewerkers. Goed informeren en begeleiden bij de juiste keuzes, natuurlijk. Maar dat valt niet altijd mee. Om medewerkers in staat te stellen de juiste keuzes te maken moet niet alleen naar pensioen maar ook zaken als hypotheek en opgebouwd vermogen gekeken worden. Het grotere plaatje zien dus. Dat is lastig.

Medewerkers hebben meestal geen zicht op de mogelijkheden van duurzame inzetbaarheids-faciliteiten. Secundaire arbeidsvoorwaarden tastbaar maken en afstemmen op persoonlijke (financiële) situaties zorgen er vaak voor dat medewerkers gebruik maken van deze regelingen.