Het Rijk roept andere overheden op om fair pay ook als uitgangspunt te nemen. Dit heeft gevolgen voor de financiële keuzes die gemeenten (en provincies) maken. Naast dat de Rijksoverheid fair pay heeft opgenomen in de subsidievoorwaarden voor de BIS (basisinfrastructuur) zien we dat ook steeds meer gemeenten de uitgangspunten van fair practice en fair pay als subsidievereiste hanteren. Om ook in de toekomst te voldoen aan de wet- & regelgeving rond de inzet van ZZP’ers en vanuit goed opdrachtgeverschap is het aan te raden om het principe van fair pay te hanteren.
Effect op gemeente als subsidieverstrekker
Als gemeenten het huidige activiteitenniveau willen handhaven leidt het toepassen van fair pay tot een kostenverhoging van gemiddeld 5%. Louter door gemeenten gesubsidieerde organisaties lopen vaak sterk achter met fair pay dan organisaties die (mede) van rijkswege worden bekostigd. De meerkosten kunnen oplopen van bijna niets tot ruim 30% van de personele lasten. De personele lasten zijn vaak 40 tot 70% van de totale lasten. Dit betekent dat de fair pay meerkosten per lokale organisatie kunnen variëren van bijna niets tot ongeveer 20%. Fair pay kost dus geld. En dat moet ergens vandaan komen.
Fair pay, wie gaat dat betalen?
Zoals ook Berenschot al stelde in de VNG Gids cultuur, corona en gemeenten (deel 2): “Fair pay zonder extra middelen en met krapte op arbeidsmarkt gaat leiden tot minder werkgelegenheid (minder maar beter betaalde werkplekken). Als er minder werk kan worden gedaan, zijn er minder activiteiten mogelijk. Als makers en instellingen aanbod willen blijven produceren, moeten daar wel middelen voor beschikbaar zijn, ook als het gaat om de ondersteuning. Anders kan een deel van het aanbod niet worden gerealiseerd.
Vooralsnog is er geen compensatie aan gemeenten vanuit het rijk. Als het aan de VNG ligt, gaan gemeenten - net als het rijk - uit van fair pay. Maar dit vraagt extra geld. De VNG heeft becijferd dat een bedrag van € 70 miljoen structureel extra nodig is voor fair pay meerkosten in de lokale cultuur. Omdat er vergeleken met het rijk op lokaal meer kleinere instellingen zonder cao zijn kan dit oplopen tot € 100 miljoen.
Er is tot op heden tevergeefs een beroep gedaan op het Rijk om deze meerkosten aan gemeenten te compenseren. Bij gelijkblijvend budget zouden gemeenten alsnog fair pay kunnen toepassen maar dan zal het aanbod mogelijk kleiner worden.
Cultuurconnectie doet daarom een dringende oproep aan de gemeenten om ‘de taart te vergroten’. Niet iedereen een stukje minder of sommigen niets. Stel meer budget beschikbaar om het belangrijke cultuureducatie en participatie aanbod in stand te houden.
Werk naar de gemeente toe
Hoe uw organisatie de handreiking ‘Van schatbare waarde- Fair pay in de lokale creatieve en culturele sector’ kunt gebruiken is door aan te sluiten bij de zeven acties in de handreiking die men de gemeenten aanraadt. Ga met de gemeente in gesprek over de noodzaak van fair pay én een gezonde culturele sector. Want deze draagt bij aan de oplossing van tal van maatschappelijke vraagstukken, heeft een positief effect op de gezondheid, het welzijn en is gunstig voor de leefbaarheid, veiligheid en aantrekkingskracht van een gebied.