Frequently Asked Questions

Veelgestelde vragen van werkgevers m.b.t. de coronacrisis

Op deze pagina vindt u veelgestelde vragen over diverse onderwerpen omtrent de coronacrisis en de gevolgen die dit heeft voor werkgevers in de branche cultuureducatie.

ATTENTIE
Naar aanleiding van herhaaldelijke wijzigingen in de algemene coronamaatregelen wordt er steeds hard gewerkt om de informatie op de microsite te actualiseren. Let bij raadpleging op de laatste wijzigingsdatum van de desbetreffende informatie.

Deze FAQ is naar aanleiding van de coronacrisis door Cultuurconnectie opgesteld specifiek voor de branche kunsteducatie (de centra voor de kunsten, muziekscholen en volksuniversiteiten). De meeste organisaties in onze branche passen de CAO Kunsteducatie toe. Wanneer u een andere arbeidsvoorwaardenregeling hanteert raadpleeg dan altijd uw eigen cao/arbeidsvoorwaardenregeling, arbeidsvoorwaardenbeleid en uw individuele arbeidsovereenkomsten. Iedere individuele situatie kan anders zijn en de uitkomst kan daarom anders zijn. Vraagt u bij twijfel en/of voor specifieke gevallen altijd om individueel juridisch advies. Leden van Cultuurconnectie kunnen hun vragen mailen naar info@cultuurconnectie.nl. Meer informatie over lidmaatschap van Cultuurconnectie vindt u hier. Cultuurconnectie is niet aansprakelijk voor schade die voortvloeit uit het gebruik of acceptatie van de inhoud van de informatie op onze website.

Meer vragen en/of opmerkingen?

Met vragen en opmerkingen kunnen leden terecht bij Cultuurconnectie, info@cultuurconnectie.nl of telefonisch via 030-2303740. In geval bepaalde vragen veelvuldig gesteld worden, zullen we die ook opnemen in de F.A.Q.'s.

Veelgestelde vragen

(klik op de vraag om het antwoord zichtbaar te maken)

Waar vind ik algemene informatie over de gevolgen van de coronacrisis voor werkgevers?

Over de gevolgen van het coronavirus voor de werkvloer is veel informatie te vinden op de site van de Algemene Werkgeversvereniging Nederland (AWVN). Hier vindt u ook een handreiking van VNO NCW, AWVN en MKB Nederland gezamenlijk. Ook vindt u een voorbeeld van vragen en antwoorden om uw werknemers te informeren. Cultuurconnectie verzamelt andere, banchespecifieke informatie en verspreid deze via het branchespecifieke onderdeel van de corona-microsite. Muziekverenigingen adviseren wij vooral ook de website van de Koninklijke Nederlandse Muziek Organisatie (KNMO) te raadplegen.

Aanvullend hierop hebben we hieronder de eerste arbeidsrechtelijke vragen van leden verzameld, specifiek voor onze branche en voorzien van antwoorden. Dit zullen niet de laatste vragen zijn die aan ons gesteld worden, dus u kunt rekenen op een regelmatige update.

Heeft mijn werknemer recht op doorbetaling van loon nu wij de activiteiten staken?

In het geval de medewerker een arbeidsovereenkomst met uw organisatie heeft met daarin vaste uren, zult u het salaris moeten doorbetalen. Het risico van geen arbeid ligt arbeidsrechtelijk in beginsel van de werkgever. U kunt kijken of er zoveel mogelijk vanuit thuis gewerkt kan worden. Voor oproepkrachten (nul-uren) geldt dat u hun loon niet door hoeft te betalen, echter er komt een noodfonds waar u ook voor flexkrachten werktijdverkorting aan kunt vragen, waarna u ze wel (grotendeels) loon kunt doorbetalen (zie ook vraag werktijdverkorting).

Welke gevolgen zijn er met betrekking tot mijn overeenkomst met zzp’er(s)?

Indien een activiteit op grond van een overheidsmaatregel wordt afgelast en de zzp’er om die reden geen werkzaamheden hoeft te verrichten, hangt het van uw overeenkomst met de zzp’er of de algemene voorwaarden af of hij/zij aanspraak kan maken op een doorbetaling. Voor veel van de zzp’ers in onze branche (docenten) bestaat geen doorbetalingsplicht, omdat is overeengekomen dat bij geen arbeid/activiteit niet betaald hoeft te worden. In het geval uw organisatie de zzp’er per activiteit betaalt, zou u in het geval u een beroep op overmacht kunt doen geen vergoeding verschuldigd zijn. Zoals eerder aangegeven maakt een beroep op overmacht in het geval een activiteit door u wordt afgelast vanwege een overheidsmaatregel zeker kans van slagen. Dat is anders indien u, zónder dat een overheidsmaatregel u hiertoe verplicht, een activiteit annuleert. In dat geval kan de zelfstandige aanspraak maken op de overeengekomen vergoeding. Wanneer er een overeenkomst van is gesloten waarbij u de zzp’er een vaste maandelijkse vergoeding betaalt, ongeacht het aantal activiteiten per maand dient u wel te betalen. Dat zou anders kunnen worden als de maatregelen voor een langere periode zullen gaan gelden.

De gevolgen van het niet-nakomen van een verbintenis worden beschreven in de artikelen 74 en verder van Boek 6 van het Burgerlijk Wetboek. Komt u de overeenkomst niet na? Dan kan u uiteindelijk schadeplichtig zijn. Controleer dus goed de overeenkomst die u heeft gesloten met de zelfstandige.

Een deel van onze leden betaalt ook wanneer zij niet verplicht zijn toch (een deel van) het uurtarief door en/of maakt afspraken over inhalen van de werkzaamheden op een later moment. Verder adviseren wij u om te overwegen wanneer er projecten zijn waarvoor de inkomsten blijven doorlopen u deze aan de in dat project zzp’ers ten goede doet komen. In alle gevallen adviseren wij u om met de betrokkenen om tafel te gaan om te bezien of er gezamenlijk tot een oplossing kan worden gekomen. De coronacrisis kan voor alle betrokkenen, voor de één meer dan voor de ander, (financiële) gevolgen hebben. Het is in de meeste gevallen voor alle betrokkenen het beste als er afspraken kunnen worden gemaakt.

Wat als ik door het coronavirus onvoldoende werk voorhanden heb om mijn medewerkers aan het werk te houden?

De sluiting van kunstencentra, muziekscholen en volksuniversiteiten voor het publiek zal voor een groot aantal werknemers betekenen dat er minder werk is. In bijzondere gevallen kunt u als werkgever werktijdverkorting aanvragen bij het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Het ministerie heeft aangegeven dat het coronavirus ook een buitengewone situatie kan zijn. Hierdoor is het mogelijk voor u als werkgever personeel korter te laten werken als er, als gevolg van het coronavirus, aantoonbaar minder werk voorhanden is.

Hoewel veel van onze leden gesubsidieerde instellingen zijn, adviseerden we onze leden om, als dit aan de orde is om toch een vergunning aan te vragen bij het ministerie van SZW voor het doorvoeren van werktijdverkorting. Er is sprake van werktijdverkorting als er een verwacht omzetverlies is van tenminste 20% als direct gevolg van het coronavirus. Na het verkrijgen van de vergunning kunnen dan WW-uitkeringen worden aangevraagd bij het UWV. Een ontheffing voor werktijdverkorting kon uitsluitend worden aangevraagd door gebruik te maken van een digitaal formulier. Verzoeken die u op een andere wijze indient, worden niet in behandeling genomen. Als bijlage moet een lijst met de medewerkers worden toegevoegd.

Sinds 17 maart jongstleden kunnen geen nieuwe verzoeken tot werktijdverkorting worden ingediend; er komt een noodfonds waarbij u het verzoek kunt indienen. Dit heeft een uitgebreidere vergoeding en zal ook oproepkrachten toevoegen. Dit is goed nieuws. Op de site van de Rijksoverheid leest u meer over de werktijdverkorting en haar opvolger, het noodfonds. Het noodfonds wordt sinds medio maart uitgewerkt en er zal in de komende week uiterlijk duidelijkheid komen over hoe aanvragen gedaan kunnen worden. Houdt u hiertoe de website van de Rijksoverheid in de gaten.

Mag de werkgever van de werknemer vragen tijdelijk ander werk te verrichten?

In deze uitzonderlijke situatie mag van werknemers worden gevraagd tijdelijk andere werkzaamheden te verrichten, mits dit op een veilige werkplek kan worden verricht. In redelijkheid kunt u, na overleg met de werknemer, hem/haar tijdelijk andere passende werkzaamheden opdragen, omdat bijzondere omstandigheden dit noodzakelijk maken. Alternatieven als online lessen verzorgen zijn ook een optie die overwogen moet worden. Cultuurconnectie verzamelt en presenteert overzichten van alternatieven en best practices. Deze kunt u vinden via deze pagina op onze microsite.

Heeft een medewerker die preventief wordt thuisgelaten recht op loon?

Ja, als werkgever kun je de medewerker verzoeken of verplichten om preventief thuis te blijven, en dan heeft de medewerker recht op doorbetaling van loon. Als werkgever bent u verplicht om voor een veilige werkplek te zorgen. Is er gegronde vrees dat een medewerker besmet is of besmet kan worden? Dan kunt u als werkgever de medewerker verplichten om thuis te werken. In de overige gevallen is het van meerdere factoren afhankelijk of de medewerker thuis mag en kan werken.

Mag een medewerker die niets mankeert zelf beslissen preventief thuis te blijven?

Nee, behalve bij gegronde vrees voor besmetting op het werk. Blijft de medewerker zonder goede reden thuis? Dan heeft hij geen recht op loon. Als werkgever bent u verplicht om voor een veilige werkplek te zorgen. Is er gegronde vrees dat een medewerker besmet is? Dan kun je de medewerker verplichten om thuis te werken.

Heeft een medewerker die in quarantaine zit (maar niet ziek is) recht op loon?

Ja, als de medewerker in quarantaine zit en thuis kan werken, heeft hij recht op loon.

Mag een medewerker thuisblijven om voor de kinderen te zorgen?

Als de werknemer kinderen heeft die moeten worden opgevangen, vanwege de sluiting van de scholen, heeft de medewerker recht op loon voor korte duur om de opvang te regelen (calamiteiten- of kortverzuimverlof). Het gaat om een redelijk te berekenen tijd en het gaat dus om acute privéproblemen. In dit geval dus enkel voor de tijd die nodig is om te zorgen voor opvang voor de kinderen.

Hoe zit het met een zieke oproepkracht?

Een al gedane oproep (ingeroosterd) moet worden doorbetaald. Is er geen sprake van een oproep geweest? Dan is er in beginsel ook geen sprake van loonbetaling. De oproepkracht heeft dan dus geen recht op loon. Kan de werknemer met succes een beroep doen op het rechtsvermoeden op grond van artikel 610a en 610b, dan moet het loon per maand betaald worden, dat wordt berekend op basis van het gemiddelde loon over de voorgaande 3 maanden.

Hoe zit het met een zieke uitzendkracht?

Is er sprake van een uitzendovereenkomst met uitzendbeding? Dan zou er geen recht op betaling van salaris kunnen gelden. Dit ligt echter specifiek aan de afspraken die vastgelegd zijn tussen de uitzendonderneming, de uitzendkracht en u als inlener.

Kan ik de jaarurensystematiek inzetten om de collectieve sluiting op te vangen?

Voor werknemers die reeds zijn ingeroosterd dienen geplande uren doorbetaald en afgeschreven te worden van de overeengekomen jaaruren. Het risico van geen arbeid ligt arbeidsrechtelijk gezien in beginsel bij de werkgever. Reeds ingeroosterde uren (of vaste werktijden) moeten sowieso voorlopig worden doorbetaald. Onder de jaarurensystematiek zou u voor werknemers waar u nog geen rooster voor heeft gemaakt kunnen kijken of de uren pas later in het jaar ingepland kunnen worden. Het jaaraantal moet dan kloppen. Omdat het om veel uren kan gaan dient wel overleg met de werknemer plaatst te vinden. Een overleg met de OR hieromtrent zou kunnen helpen.
In alle gevallen geldt dat in redelijkheid met werknemers kan worden gesproken of ze hun reeds geplande uren (deels) willen verschuiven. Voor oproepkrachten (nul-uren) geldt dat u hun loon niet door hoeft te betalen, echter er komt een noodfonds waar u ook voor flexkrachten werktijdverkorting aan kunt vragen, waarna u ze wel (grotendeels) loon kunt doorbetalen. 

Welke regels gelden er ten aanzien van restitutie cursusgelden?

Rechtens hangt veel af van wat er in de Algemene Voorwaarden (AV) en de cursusovereenkomst is opgenomen of cursusgeld moet worden gerestitueerd, de situatie is daardoor per organisatie verschillend. Bij sommige organisaties staat er bijvoorbeeld duidelijk opgenomen in de AV of cursusovereenkomst dat in geval van calamiteiten geen lessen worden ingehaald, noch restitutie wordt verleend. Bij anderen is hier niets over dergelijke gevallen opgenomen, of wordt een minimaal aantal lessen per jaar gegarandeerd. We zien dat ook terug in de resultaten van ons onderzoek (d.d. 22 maart 2020) in de branche terug: een grote meerderheid van 63% biedt aan cursussen later in te halen. 26% van de organisaties biedt geen restitutie aan hun cursisten. Een kleine 10% doet dit wél.

Wanneer de cursussen geheel geen doorgang vinden en in de AV niets is opgenomen over noodsituaties zou de cursist (gedeeltelijk) lesgeld kunnen trachten te terug te vorderen.

Online aanbieden van plaatsvervangende cursussen zou een goede manier kunnen zijn om de kosten te beperken. Het later in staat stellen in te halen van lessen ook. Vraag is steeds of een cursist dit als redelijk alternatief moet accepteren. Ook dit hangt af van de afspraken en specifieke omstandigheden van het geval. De verwachting is dat een rechter alternatieven door de huidige overmachtssituatie eerder als ‘redelijk’ zal bestempelen. Op onze website verzamelen we best practices in Online activiteiten die kunt raadplegen. Wanneer u zelf goede voorbeelden wilt delen kan dat ook op dit webformulier. Gaat u in elk geval met elkaar in gesprek.

Onze preferred supplier, Stadhouders advocaten kan u verder helpen wanneer u een exacte duiding wil van uw eigen overeenkomst en verplichtingen jegens uw cursisten. Leden van Cultuurconnectie kunnen hen gratis bellen tot ongeveer 30 minuten. Daarna zullen zij u zelf aangeven wat beantwoording kost.

Overigens werkt Cultuurconnectie samen met de sportbonden om te bezien of een eensluidend geformuleerde coulancevraag betreffende restitutie richting onze afnemers zinvol kan zijn. Tot op dit moment lijkt iedereen begrip te hebben en solidair te zijn met elkaar.

Zijn er extra maatregelen vanuit de overheid om de economische impact op organisaties te verlagen?

Het Ministerie van Financiën heeft extra maatregelen getroffen om de economische impact van het coronavirus in Nederland te verlagen. Onze preferred supplier Mazars heeft de maatregelen voor ons op een rij gezet:

Kan ik medewerkers, waar ik onvoldoende arbeid voor heb, verplichten vakantie op te nemen?

Nee, verlof-, vakantie- en compensatie-uren kunnen niet eenzijdig door de werkgever worden afgeboekt wegens de sluiting, tenzij deze al gepland stonden. Wel kan de werkgever de medewerkers vragen om vrijwillig een beroep te doen op het opnemen van verlof, bijvoorbeeld in een periode dat veel medewerkers toch al vrij zouden zijn, zoals de meivakantie.

De CAO Kunsteducatie geeft in artikel 5:4 de organisatie de mogelijkheid om collectieve sluiting (verplichte vakantie) vast te stellen: “De organisatie wijst perioden in het jaar aan waarin onderwijs wordt gegeven. Bij de aanwijzing wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met lokale schoolvakantieregelingen. Hiervan kan worden afgeweken met instemming van de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging of op verzoek van een individuele werknemer.”

Zeker voor de normale schoolvakanties blijft dit mogelijk, dit is waarschijnlijk ook al gebeurd bij de start van het huidige cursusseizoen. In overleg met de OR zou de werkgever op basis van dit artikel zelfs verder kunnen gaan en perioden buiten de schoolvakanties vaststellen als verplichte vakantie. Nu reizen (en écht genieten van de vakantie) echter niet mogelijk is de vraag of, mócht een OR hier al mee akkoord gaan, dit wel een redelijke verplichting zou zijn.

Mijn werknemer heeft heel veel meeruren, waarvoor is afgesproken dat deze in tijd worden gecompenseerd. Kan ik mijn werknemer verplichten deze uren in deze periode op te nemen?

Ga met de werknemer(s) en eventueel de OR in gesprek om te zoeken naar een goede oplossing wanneer er (grote groepen) werknemers zijn met veel meeruren. Wellicht kan er een regeling worden bedacht waarbij er één lijn wordt getrokken over het aantal uren dat alle werknemers nu opnemen. Het eenzijdig verplichten om de uren op te nemen, lijkt juridisch lastig.

Kan een medewerker zijn reeds geplande vakantie intrekken nu er geen werk is ten gevolge van de maatregelen?

In de wet is alleen geregeld dat een werkgever bij gewichtige redenen een vakantie kan ‘intrekken’. De werkgever hoeft wettelijk gezien niet mee te werken aan het intrekken door de werknemer van een reeds vastgestelde vakantie. Natuurlijk geldt dat wanneer er voldoende werk is u vanuit goed werkgeverschap ervoor kunt kiezen om in te stemmen met het verzoek van de werknemer. Dit wordt anders als u onvoldoende werk heeft of inmiddels vervanging voor de werknemer heeft geregeld. U kunt de werknemer dan laten weten dat u vasthoudt aan de geplande vakantie. Daarbij zou u nog wel kunnen beoordelen of u de eventuele vervanging nog kunt afzeggen. Wanneer dit zonder extra kosten kan, zou dit een reden kunnen zijn om de werknemer toch toe te laten op het werk. Wanneer u al extra kosten heeft moeten maken kunt u de werknemer houden aan de geplande vakantie.

Wordt er tijdens de sluiting (en geen arbeid) vakantie opgebouwd door de werknemer?

Ja. Artikel 7:634, lid 1 BW bepaalt het volgende: “De werknemer verwerft over ieder jaar waarin hij gedurende de volledige overeengekomen arbeidsduur recht op loon heeft gehad, aanspraak op vakantie van ten minste viermaal de overeengekomen arbeidsduur per week of, als de overeengekomen arbeidsduur in uren per jaar is uitgedrukt, van ten minste een overeenkomstige tijd.” De CAO Kunsteducatie vult dit in artikel 5:1 aan naar 25 vakantiedagen plus 5 verlofdagen in verband met feestdagen naar rato van het dienstverband. Het uitgangspunt is dus niet de gewerkte uren, maar de aanspraak op loon. Voor zover het loon in deze coronacrisistijd volledig wordt doorbetaald, bouwt de werknemer dus ook volledig zijn vakantiedagen op.

Uitstel van BTW betaling door het coronavirus, hoe werkt dit?

Iedereen in Nederland wordt geraakt door het coronavirus. Er zijn vreemde tijden aangebroken en niemand weet waar het gaat eindigen. Wij begrijpen dat BTW ondernemers op dit moment niet bezig zijn met het doen van BTW aangiften maar de kop boven water houden prioriteit is. Wij willen BTW ondernemers er op wijzen dat het belangrijk is aan de eisen die worden gesteld in verband met het op tijd, volledig en juist indienen van BTW-aangiften te blijven voldoen.

De coronamaatregelen die Nederland heeft getroffen zien op uitstel van betalen van BTW en niet op de aangifte verplichting. Door de BTW aangifte op tijd, volledig en juist in te dienen worden boetes voorkomen.

Hoe werkt dit?

Uitstel van betaling kan pas door de Belastingdienst worden verleend nadat de BTW aangifte is ingediend en de aanslag er ligt. De verschuldigde BTW van het eerste kwartaal 2020 dient uiterlijk 30 april 2020 te worden betaald. Vanaf mei 2020 zal er naar verwachting bij niet betaling van de verschuldigde BTW een naheffingsaanslag volgen met een boete. Hierna kan voor 3 maanden bijzonder uitstel worden aangevraagd. De boete zal via een verzoek naar nul worden teruggebracht.

Let op:
Een bestuurder van een B.V. is tevens verplicht een melding betalingsonmacht uiterlijk 14 dagen na de uiterste betalingstermijn van de op aangifte aangegeven BTW in te dienen. Zo voorkomt een bestuurder bestuurdersaansprakelijkheid indien de verschuldigde BTW niet wordt betaald. Of en in hoeverre voor de melding betalingsonmacht een bijzondere regeling wordt ingevoerd is op dit moment niet duidelijk.

Belasting en invorderingsrente teruggebracht naar 0,01%

Indien er over 2019 te weinig BTW is afgedragen kan door voor 1 april 2020 een suppletie aangifte in te dienen belastingrente worden voorkomen. Een correctie van €1.000 of minder kan verwerkt worden in de eerstvolgende BTW-aangifte. Vanaf 23 maart 2020 is de belasting- invorderingsrente teruggebracht naar 0,01% waardoor het wat dat betreft even minder spannend is allemaal. Wel dient steeds de suppletie aangifte ingediend te worden zodra duidelijk is dat te weinig BTW is afgedragen!

Tijdig verzoek gebruik omzetgeraleteerde vrijstelling omzetbelasting

Indien nu nog geen gebruik wordt gemaakt van de omzetgerelateerde vrijstelling omzetbelasting (ovob) maar alsnog de verwachting is dat de omzet van de BTW ondernemer op jaarbasis onder de € 20.000 blijft kan alsnog voor toekomstige tijdvakken verzocht worden om de ovob toe te passen. Het verzoek om toepassing van de ovob moet uiterlijk 4 weken voor de ingangsdatum van het BTW aangiftetijdvak ingediend worden.

Mijn organisatie kan de loonkosten (zelfs met tegemoetkoming NOW regeling misschien niet betalen. Zijn er nog mogelijkheden?

De overheid heeft een pakket aan steunmaatregelen genomen. U kunt onder meer uitstel van betaling bij de Belastingdienst aanvragen: 

  1. de Belastingdienst zal bijzonder uitstel van betaling verlenen aan alle ondernemers die door de coronacrisis in liquiditeitsproblemen zijn gekomen of zullen komen. Culturele instellingen en zelfstandigen kunnen met een brief uitstel van betaling aanvragen bij de Belastingdienst; 
  2. de vereiste “verklaring van een derde-deskundige” kan binnen twee weken na de aanvraag worden nagezonden. Een dergelijke verklaring is op te vragen bij de accountant, een externe adviseur, een financier of bij de brancheorganisatie (mail naar info@cultuurconnectie.nl); 
  3. invorderingsrente en belastingrente: omdat het uitvoeringstechnisch niet mogelijk is het percentage naar 0% te verlagen, wordt het percentage (tijdelijk) vastgesteld op 0,01%.

Wat doen gemeenten voor u?

Momenteel is er nog geen noodpakket van alle gemeenten bekend. De vraag is of die er gaat komen. Cultuurconnectie heeft hiertoe samen met andere lokaal gesubsidieerde cultuurbranches op 26 maart 2020 een oproep aan de VNG gestuurd. Ook MKB Nederland – waar Cultuurconnectie via de Federatie Cultuur bij is aangesloten – en de Rijksoverheid hebben een dringend beroep op gemeenten gedaan om ook snel een noodpakket in te regelen. Ook minister van Engelshoven van OCW doet in haar brief aan de Tweede Kamer van 27 maart 2020 een oproep naar gemeenten om coulant te zijn met onze instellingen en hun werkenden. Het gaat in ieder geval om het volgende:

  • versneld afhandelen van verzoeken om bijzondere bijstand aan zzp’ers;
  • stopzetten van (voorlopige) aanslagen van alle gemeentelijke belastingen – zoals OZB, toeristenbelasting, precariobelasting, reclamebelasting- en geen invorderingsrente berekenen over reeds verstuurde aanslagen en wachten met boetes en aanmaningen;
  • uitstellen van factureren van huur aan culturele instellingen en wachten met versturen van andere facturen;
  • zo snel mogelijk betalen van facturen van culturele instellingen omdat zij dan ook weer rekeningen kunnen betalen.

Sommige gemeenten hebben al maatregelen genomen, andere nog niet. Informeer daarom bij uw eigen gemeente.

Kan in de werknemers waarvoor ik een compensatie vanuit de NOW-regeling ontvang ontslaan vanwege bedrijfseconomische redenen?

De NOW-regeling is een compensatieregeling met als doel het behouden van banen. Bij de aanvraag van de NOW-regeling committeert de werkgever zich vooraf aan de verplichting géén ontslag op grond van bedrijfseconomische redenen aan te vragen voor zijn werknemers gedurende de periode waarover de tegemoetkoming ontvangen wordt. Hoe dit in de praktijk uitwerkt, zal moeten blijken uit de regeling die nu gemaakt wordt. 

Hoe moet ik omgaan met het uitbetalen van oproepcontracten?

Bij oproepkrachten (nulurencontracten en het bovenminimale deel min-maxcontracten) kan worden besloten om ze niet meer op te roepen voor arbeid. Uitgangspunt is dat de oproepkracht niet werkt en daarom geen salaris krijgt uitbetaald. De nieuwe NOW-regeling geldt ook voor oproepcontracten. Wellicht kunt u hen dus toch (deels) doorbetalen.

Wij gaan vanaf 1 juni 2020 weer starten met de fysieke lessen conform protocol. Moeten wij iets opnemen in onze algemene voorwaarden of in berichtgeving naar de klanten toe wat betreft aansprakelijkheid?

Het wijzigen van Algemene voorwaarden (AV) is vaak bewerkelijk. Uitsluiting van aansprakelijkheid in de AV biedt ook geen garantie tegen schadeclaims (consumenten zijn beschermd en aansprakelijkheid voor grove schuld is bijv. niet uit te sluiten). Ook is de vraag of de wijziging effect zal hebben de lopende (cursus-)overeenkomsten.

De vraag is daarnaast wat de mogelijke omvang en slagingskans van zo'n schadeclaim is. Stel, u opent uw organisatie en cursisten worden ziek. Wanneer u de regels van de overheid en de Veiligheidsregio niet heeft gevolgd, loopt u het risico dat een boete wordt opgelegd. Een cursist zou bij ziekte wellicht kunnen vragen om schadevergoeding voor gederfde inkomsten en/of ziektekosten. Dit gaat ver. De maatregelen van de overheid zijn niet gericht op voorkomen van verspreiding van het virus, maar het beheersbaar houden er van. Wanneer u al het mogelijke heeft gedaan, zal aansprakelijkheid voor deze schade naar verwachting niet snel aan de orde zijn. Daarnaast hebben de cursisten zelf ook een verantwoordelijkheid om hun afwegingen te maken op basis van de maatregelen RIVM en overheid. Het is belangrijk dat u kunt laten zien dat u al het mogelijke heeft gedaan om zich te houden aan de voorschriften en de cursisten naar behoren te informeren.

Advies is om daarom niet direct de focus te leggen op een aanpassing van de AV, maar om de juiste maatregelen te nemen en in uw berichtgeving aan cursisten en partners over heropening helder te communiceren (over protocol, organisatiespecifieke maatregelen). Ook adviseren wij u om uw veiligheidsregio te bevragen op uw protocol en uw gemeente te informeren en te betrekken. Regionaal verschillende verordeningen soms of worden deze verschillend geïnterpreteerd.

Item laatst gewijzigd: 26-05-2020

Hoe kan ik voor mijn personeel een aanvraag doen voor de Noodmaatregel overbrugging voor werkbehoud (NOW)?

De grootste kostenpost van centra voor de kunsten, muziekscholen en volksuniversiteiten is over het algemeen het personeel. Ten gevolge van de maatregelen omtrent het coronavirus lijden veel organisaties omzetverlies, maar hebben zij ook te maken met personeel waar zij niet, of slechts gedeeltelijk nog arbeid voor beschikbaar hebben. Gelukkig heeft het kabinet op 17 maart 2020 het noodpakket banen en economie gepresenteerd. Dit pakket bevat extra maatregelen die werknemers, zzp’ers en bedrijven in staat moeten stellen om de moeilijke periode wegens de uitbraak van het coronavirus te overbruggen. Onderdeel van het pakket is de tijdelijke noodmaatregel overbrugging voor werkbehoud (NOW). Deze vervangt met onmiddellijke ingang de beleidsregels ontheffing verbod op werktijdverkorting (WTV). Vanwege het enorme beroep dat bedrijven op de WTV wilden doen, bleek deze regeling niet meer uitvoerbaar.
Anders dan de WTV gaat de NOW niet uit van werkverlies (in uren), maar van omzetverlies. Bij een verwacht omzetverlies van ten minste 20% ontvangt de werkgever een tegemoetkoming in de loonkosten van maximaal 90%. De regeling geldt voor omzetdalingen vanaf 1 maart 2020. Naar verwachting wordt dinsdag 31 maart 2020 bekend hoe de NOW precies in zijn werk zal gaan. Op de website van de Algemene werkgeversvereniging Nederland (AWVN) vindt u de laatste informatie over de NOW.

N.B.1 U kunt geen (nieuwe) werktijdverkorting aanvragen zoals wij in eerdere berichtgeving adviseerden, aangezien deze regeling per 17 maart 2020 is vervangen door de tijdelijke maatregel Noodfonds Overbrugging Werkgelegenheid (NOW-regeling).

N.B. 2 Van belang is dat de NOW ook beschikbaar komt voor B3-instellingen die eigen risicodrager voor de WW zijn.

Ik heb al Werktijdverkorting aangevraagd maar nog geen reactie. Wat nu?

U krijgt hierover bericht. Uw aanvraag voor de ingetrokken Wtv-regeling wordt beschouwd als een aanvraag voor de tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging voor Werkbehoud (NOW) welke op 31 maart 2020 in werking is getreden. Wel zal bij u aanvullende informatie opgevraagd worden.

Ik heb al werktijdverkorting toegekend gekregen. Wat geldt nu?

Als u al een toekenning heeft gekregen voor werktijdverkorting, dan blijft deze vergunning van kracht. Als u gebruik maakt van de vergunning voor werktijdverkorting en na afloop daarvan verlenging wilt, moet u gebruik maken van de tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging voor Werkbehoud (NOW).

Hoe om te gaan met 0-urencontracten voor NOW?

(KL 010420)

De NOW biedt werkgevers een tegemoetkoming in de betaling van loonkosten indien voor een periode van 3 maanden in het tijdvak 1 maart tot en met 31 juli (4 maanden) sprake is van een acute terugval in de omzet van ten minste 20%. Als dit aan de hand is, wordt er (uiteindelijk, je krijgt namelijk eerst een voorschot) subsidie verleend over de loonsom van 1 maart tot en met 31 mei.

Geen loondoorbetalingsverplichting voor 0-urencontracten
Voor 0-urencontractanten geldt er geen doorbetalingsverplichting in tijden van de coronastop. Toch zijn er veel werkgevers die hebben aangegeven zich verantwoordelijk te voelen voor deze groep medewerkers.

Coulance voor 0-urencontractacten meenemen
De minister geeft werkgevers middels een coulance-regeling de mogelijkheid om ook het doorbetalen van 0-urenontractanten op te nemen in de totale loonsom voor de NOW. Dit wordt dan meegenomen in de te ontvangen NOW-tegemoetkoming. Dit doorbetalen van 0-urencontractanten is overigens niet verplicht.

Hoe bepaal je de arbeidsomvang van 0-urencontracten?
Voor medewerkers met een vaste arbeidsomvang weet je hoeveel loon ze ontvangen in de periode 1 maart tot en met 31 juli. Voor 0-urencontracten niet. Als je 0-urencontracten toch wilt meenemen in de totale loonsom, moet een arbeidsomvang worden gekozen. De NOW-regeling heeft hierover niet iets concreets vastgelegd. Werkgever kan aan een aantal manieren denken.

OPTIE 1 Referentieperiode als uitgangspunt
Om aanspraak te maken op de tegemoetkoming moet er een vergelijkingsperiode van 3 maanden worden gekozen om de omzetdaling mee aan te tonen. Deze klik je vast, als het ware. Deze ligt vóór 1 maart. Van deze periode weet je het gewerkte aantal uren van de medewerker met het 0-urencontract. Dit is het aantal uren dat je de medewerker doorbetaald en waarover je ook 1 op1 de tegemoetkoming ontvangt.

OPTIE 2 Gemiddelde van de afgelopen 12 of 6 maanden
Je neemt het gemiddelde van de afgelopen 12 (of 6) maanden van de 0-urencontractant. Het is mogelijk dat dit gemiddelde lager ligt dan de gewerkte aantal uren van de medewerker in de vastgeklikte 3-maanden referentieperiode. De tegemoetkoming in loonkosten wordt bepaald op basis van de gewerkte uren in de referentieperiode. In dit geval kan het dus zijn dat je minder loon aan de 0-urencontractant uitbetaalt dan dat je aan tegemoetkoming ontvangt. Dit verschil zal waarschijnlijk in de uiteindelijke beschikking zichtbaar worden.

OPTIE 3 December-Januari-Maart
In het arbeidsrecht kan een medewerker zich beroepen op het rechtsvermoeden van arbeid en arbeidsomvang. Er wordt dan gekeken naar het aantal uren dat een medewerker met een 0-urencontract de afgelopen 3 maanden heeft gewerkt. Ben je het als werkgever niet eens met het rechtsvermoeden, moet jij dit weerleggen. Voor het inschatten van de arbeidsomvang voor de NOW kan men aansluiten bij deze in het arbeidsrecht gebruikelijke 3 maanden. In dat geval kijk je naar het gemiddelde aantal uren in de maanden december, januari en februari.

Deze uitzonderlijke situatie als precedent?
De NOW is een noodmaatregel voor een situatie zonder weerga. Het maken van een inschatting van de arbeidsomvang van een medewerker met een 0-urencontract heeft nadrukkelijk niet als doel om een precedent te scheppen voor de arbeidsomvang. Hierover kan echter voor zowel werkgever als werknemer geen enkele rechtszekerheid worden gegeven.

Kan ik ook een aanvraag indienen voor een NOW tegemoetkoming loonkosten voor werknemers met een flexibel contract?

Ja, dat kan. De nieuwe tegemoetkomingsregeling is ook van toepassing op de loonkosten voor werknemers waarvoor de werkgever geen loondoorbetalingsplicht heeft. Denk aan werknemers met een oproepcontract. Uitzendbedrijven kunnen ook voor uitzendkrachten die bij hen in dienst zijn een tegemoetkoming in de loonkosten aanvragen. Zo kunnen bedrijven deze periode overbruggen zonder afscheid van hen te nemen. 

NOW-regeling: aanpassing voor concerns met minder dan 20% omzetdaling

Bij de NOW is nu het uitgangspunt in de regeling dat bij concerns de omzetdaling van de gehele groep de basis is. Minister Koolmees heeft besloten de NOW op dit punt aan te passen. Door de wijziging kunnen ook werkmaatschappijen een beroep op de NOW doen als ze onderdeel zijn van een concern dat weinig omzetverlies heeft. Vanaf inwerkingtreding van de wijziging kunnen aanvragers op grond van deze bijzondere mogelijkheid een aanvraag bij het UWV indienen. Dit opent wellicht de mogelijkheid voor de multifunctionele organisaties die iedere functie in een aparte rechtspersoon hebben ondergebracht. De tekst van de regeling wordt deze week verwacht.
Als u hier vragen over heeft, kunt u die natuurlijk stellen bij Cultuurconnectie.

Item laatst gewijzigd: 04-05-2020

Mijn werknemer werkt thuis, mag ik de reiskosten nu stopzetten?

Een reiskostenvergoeding mag in beginsel worden stopgezet zodra er geen reiskosten meer worden gemaakt. De CAO Kunsteducatie bepaalt in artikel 4:7 dat er voor gewerkte dagen een reiskostenvergoeding verstrekt wordt. Die reiskosten worden echter niet gemaakt wanneer er geen woon-werkverkeer ís. Wanneer er met de werknemer een afwijkende afspraak is overeengekomen en een vaste reiskostenvergoeding is overeengekomen, kijk dan goed naar de voorwaarden die zijn gesteld in die arbeidsvoorwaardenregeling en/of de arbeidsovereenkomst.

Vaste reiskostenvergoeding
Wanneer uw werknemers een vaste onbelaste reiskostenvergoeding als tegemoetkoming in de kosten voor het woon-werkverkeer ontvangen: een dergelijke vergoeding is meestal een vast bedrag per maand. Verwacht u dat uw werknemer langere tijd van huis uit gaat werken? Dan kunt u de vaste reiskostenvergoeding onbelast blijven betalen in de lopende maand en de daaropvolgende maand. Vervolgens moet u de vergoeding stopzetten, belast uitbetalen of aanwijzen aan de vrije ruimte van de werkkostenregeling. Uitbetaling van de onbelaste vaste vergoeding kunt u hervatten in de maand nadat de werknemer terugkeert naar kantoor. Een aanpassing is dus pas nodig als de coronacrisis langere periode aanhoudt. Zodra de werknemer de werkzaamheden op kantoor hervat na langdurige afwezigheid, mag de werkgever de vaste onbelaste reiskostenvergoeding weer uitbetalen vanaf de maand volgend op de maand waarin de werknemer weer is gaan werken.

Veel werkgevers gaan bij het verstrekken van de vaste kostenvergoeding voor het woon-werkverkeer uit van de zogeheten 214-dagenregeling. Bij dit aantal is onder andere rekening gehouden met incidenteel thuiswerken, ziekte, vakantie, sabbatsverlof en zorgverlof. Om een vaste, onbelaste vergoeding van 214 dagen en maximaal € 0,19 per reiskilometer te kunnen geven voor woon-werkverkeer, moet de werknemer op minstens 128 dagen per kalenderjaar naar de vaste plek reizen. Hierdoor kan de werknemer die op 5 dagen of meer per week werkt, tot 2 dagen per week thuiswerken met behoud van de vaste onbelaste reiskostenvergoeding. Werkt de werknemer op minder dan 5 dagen per week of begint of eindigt het dienstverband in de loop van het kalenderjaar, dan geldt het aantal werkdagen (214) en reisdagen (128) naar evenredigheid.
Doordat werknemers nu vanwege de coronacrisis langere tijd van huis uit werken, is het belangrijk dat goed in de gaten wordt gehouden dat het aantal reisdagen van 128 op kalenderjaarbasis wel wordt gehaald. Een vaste, onbelaste vergoeding moet worden gestopt als een langere tijd niet wordt gereisd. Wanneer de werknemer vanaf 16 maart voor langere tijd vanuit huis gaat werken, dan moet volgens het beleid van de Belastingdienst per 1 mei de vaste reiskostenvergoeding stoppen.

De toekomst moet uitwijzen of de Belastingdienst de regels tijdens de coronacrisis soepel zal toepassen.

Item laatst gewijzigd: 8 april 2020